Dikkat: Sitemizde yayınlanan bazı bilgiler dış kaynaklardan alınmıştır. Bu kaynaklara doğrudan link verilmektedir. Pasaj sonundaki literatür bilgileri dışında başka sitelere çıkış yapma olasılığınız vardır. Tekrar geri dönmek için ilgili siteye gitmek istediğinizde yeni sekme açarak gitmeniz daha uygun olur. Doğrudan dış sitelere gittiğinizde geri dönmek isterseniz adres çubuğundan geri tuşu ile tekrar bu metne dönebilirsiniz.
Aynı şekilde başka sitelerde yayınlanmış görsellere de ulaşmak için kaynağına gidebilirsiniz. İlgili görseli kaynağında ziyaret edebilirsiniz.
Sitemizde bize ait görüntüler herhangi bir telif hakkı talep edilmeksizin kopya edilebilir, kullanılabilir. Kaynağın bizim sitemiz olduğunu belirtmeniz yeterlidir.
Sitemiz bilgilendirme amaçlıdır. Sitemize herhangi bir reklam uygulaması alınmamaktadır. Sitemiz bilgi paylaşım amaçlı olup, tıp ile ilgilenen herkese açıktır. Üyelik zorunlu değildir.
Hazırlanan içeriklerimiz tamamen amatör ruhla hazırlanmakta olup, aynı şekilde video kanalımız linki.
https://www.youtube.com/channel/UC3JBKVVaVfhI1z_rKMDUuZg/
Video kanalımız üzerinden bizi takip edebilir, abone olabilir, bize mesaj bırakabilirsiniz. Yorum bırakmanız halinde hatalarımızı düzeltmek için güncel olmamıza katkı sağlayabilirsiniz.
Tüm takipçilerimize teşekkür ederiz.
Bell Palsi’nde Mentamove ile 30 günlük uygulamadan sonra hastanın sol yüzünde tamamen iyileşme görüldü. Hasta, yüz kasında istemli kasılma yapabilir hale geldi.
Son Güncelleme: 02.12.2022
Anahtar Kelimeler: Bell Palsy, Periferik Yüz Felci, Elektromiyografi, Rehabilitasyon, Biofeedback, Elektroterapi, Nöroplastisite, Yeniden Öğrenme, Beyin Etkili Çalışma, Zihinsel antrenman, Mentamove®, Herpes Simplex, HSV
Giriş
Ani başlangıçlı idiyopatik periferik yüz felci olarak tanımlanan Bell paralizisi, tüm yüz felci vakalarının > %50’sini oluşturur. [2]
Yüz Felci (Bell Felci) ve Ramsey Hunt sendromunda felç başlangıcı ani olur, ancak belirtiler ilk günlerde kötüleşebilir. Bell felcinin belirtileri tipik olarak birkaç gün içinde zirveye ulaşır, ancak 2 hafta kadar sürebilir.
Ramsey Hunt sendromu belirtileri 3 hafta içinde zirve yapacak. Felç yavaş gelişirse, felcin diğer nedenlerine yönelik testler yapılmalıdır. (Şek. 1)
Şekil 1: Fasial Sinir (7. Sinir, Facial Nerve) Yüz Sinirinin Anatomik Bölümleri
Olguların psikolojik durumları açısından yüz felci, özellikle uzun süre devam ettiği durumlarda veya kalıntıların önemli olduğu durumlarda yıkıcı olabilir.
Arkadaşlar, aile ve doktorlar genellikle hastanın benlik algısının ve benlik saygısının ne kadar derinden etkilendiğine dair gerçek bir fikre sahip değildir.
Ayrıca, basit görünen şeyleri hafife almak için mücadele ederken, fiziksel rahatsızlığınız, zorluk ve hayal kırıklığınız hakkında çok az anlayışa sahip olduklarını veya hiç anlamadıklarını göreceksiniz.
Bell felcinin etiyolojisi üzerine farklı teoriler önerilmiş ve araştırılmıştır. Çeşitli klinik çalışmalar Bell felci ile herpes simpleks virüsü (HSV) arasında etiyolojik bir bağlantı olduğunu öne sürmüştür. Ek olarak, hayvan deneyleri, HSV’nin yüz felcini indükleme kabiliyetini göstermiştir. Bize göre, Bell’in felci ile HSV arasındaki olası bağlantı, ancak insan fasiyal siniri ve özellikle genikulat ganglionun kendisi incelenerek tam olarak keşfedilebilir. [2]
Ancak son yıllarda fasiyal sinirin nedenlerini anlamak için birçok gelişme oldu. Geniculate Ganglion’da Herpes Simplex virüsünün gizlendiği teşhis edildi. [1]
Son yıllarda, akut yüz zayıflığının en yaygın şekli olan Bell paralizinin anlaşılmasında ilerleme kaydedilmiştir. Patogenetik mekanizmanın, genikulat gangliyon içinde herpes simpleks virüsü (HSV) reaktivasyonunun ardından inflamasyon ve sinirin mea foramenlerinde sıkışması olduğu öne sürülmüştür. Ancak yapılan çalışmada Bell Palsi geçiren olguların %30 nda HPV-1 DNA sı tespit edilirken, bu oran kontrol grubu vakalarında %40 bulunmuştur ve bu teorinin doğruluğunu desteklemediği izlenimi edinilmiştir. [1]
Böylece bu gizli virüs gelecekte de yeniden aktif hale gelebilir ve yüz siniri boyunca ikinci kez yayılabilir.[2]
Bell Palsy olan hastalarda gerçekten HPV-1 DNA varlığını tükrük veya gözyaşında tespit etmek için “in situ hibridizasyon ve polimeraz zincir reaksiyonu (PCR)” gibi modern moleküler yöntemler veya genikulat gangliyonlarda HSV DNA’yı kolaylıkla saptayabilir. [2]
Yine başka bir iyi kontrollü çalışmada Bell felci olan hastaların genikulat ganglionlarında HSV-1 DNA larının PCR ile saptanması sonucu elde edilen veriler doğrultusunda Bell Felcinin “herpetik yüz felci” olarak adlandırılması gerektiğini ileri sürmüşlerdir. [2]
Yüz felci ile ilişkili birçok fiziksel semptom vardır, ancak etkileri bireyler arasında farklılık gösterecektir. Sinir hasarının derecesine ve hasarın yerine göre değişebilirler. [3]
Yüz Felcinin Belirtileri Nelerdir?
GENEL BELİRTİLER
- Kas zayıflığı veya felç
- Alın kırışıklıkları kaybolur
- Genel sarkık görünüm
- İmkansız veya yanıp sönmesi zor
- burun akıntısı
- Burun sürekli doldurulmuş
- konuşma zorluğu
- Yeme ve içmede zorluk
- Sese duyarlılık (hiperakuzi)
- Aşırı veya azaltılmış tükürük
- Yüzün şişmesi
- Azaltılmış veya bozulmuş tat
- Kulakta veya yakınında ağrı
- Salya akması
GÖZLE İLGİLİ BELİRTİLER
- Göz kapatma zor veya imkansız
- Gözyaşı eksikliği (Göz Kuruluğu)
- Aşırı yırtılma
- Kaş sarkması
- Gözyaşları korneayı kaplamaz
- Alt göz kapağı sarkması
- Işığa duyarlılık
ARTIK ETKİLER
- Göz daha küçük görünür
- Göz kırpma eksik veya seyrek kalıyor
- yırtılma anormallikleri
- asimetrik gülümseme
- Ağız yukarı ve dışa doğru çekilir
- Sinüs sorunları
- Fiziksel efor sırasında burun çalışır
- Paralitik hemifasiyal spazm sonrası
- hipertonik kaslar
- Birlikte kasılan kaslar
- Sinkinezi (Sinkinezi ‘istemsiz hareket’ demektir) oral/oküler iyi bilinir, ancak herhangi bir kas grubunu etkileyebilir)
- Yemek yerken veya fiziksel efor sırasında terleme
- Yorgun iken veya küçük bir hastalık sırasında kaslar daha gevşek hale gelir
- Kaslar soğuğa maruz kaldığında, yorgunken veya hastalık sırasında sertleşir
RAMSEY HUNT SENDROMLU EK BELİRTİLER
- işitme kaybı
- Şiddetli acı
- Uzun süreli ağrı
- baş dönmesi
- Kulakta veya diğer alanlarda kabarcıklar
- Mide bulantısı
Felce neden olan hasar 7. sinire özgü olsa da diğer sinirler geçici olarak tahriş olabilir. Örneğin, CN-V tahriş olduğunda geçici yüz uyuşması veya ağrı ortaya çıkabilir. [4]
İyileşme hastalar arasında tutarlı değildir. Bazı insanlar için göz kırpma yeteneği geri gelmeden önce ağız hareket edebilir; diğerlerinde önce göz kapakları ve son olarak ağız olacaktır.
Seğirme hareketten önce gelebilir, ancak her zaman değil. “Uyanmaya” başlayan bölgelerde ağrı oluşabilir veya olmayabilir.
Tat duyusu, duyum geri döndüğünde tuhaf olabilir veya tat duyusu, değişikliğin herhangi bir farkındalığı olmadan geri dönebilir. İyileşme kademeli, hızlı veya ara sıra platolara çarpabilir. [4]
ARTIK ETKİLER
Kalıntılar, bir veya birkaç faktörün bir kombinasyonundan kaynaklanabilir. Sinire yönelik ilk travma küçük ve geçici veya önemli ve uzun süreli olabilir. Hasar küçük olduğunda, iyileşmenin esasen tam ve hızlı olması muhtemeldir. Daha kapsamlı hasarla, diğer faktörler iyileşmeyi etkilemeye başlar. [4]
Daha uzun iyileşmelerde, diğer kranyal sinirler, daha önce 7. sinir tarafından işgal edilen geçitlere dönüşerek 7. sinirin yerini almaya çalışabilir. Ayrıca 7. sinir, Bell felcinden önce izlediğinden farklı yollar izleyerek yanlış şekilde yenilenebilir. Sonuç, bir sonraki aşamada daha belirgin olarak gözlenen “çapraz kablolama” ve synkinesis’tir. [4]
Felçten sonra yüz kasları hipertonik olma eğilimindedir. Bu, aşırı aktif olma eğiliminde oldukları anlamına gelir, dinlenmeleri gerektiğinde büzülürler.
Tipik belirtiler şaşı bir göz, ağzın yukarı çekilmesi, ağrılı veya şişmiş bir yanak ve derin kırışıklıklardır.
İskelet kaslarından farklı olarak yüz kaslarında iğcikler yoktur. Kas iğcikleri, bir kas kasılmış durumdayken bunu algılar ve sinirler, kasa gevşemesini söyleyen uygun sinyali gönderebilir. Bu iğler olmadan kasılmanın farkındalığı olmaz ve kaslar gerilim halinde kalır. Tam olarak gevşeyemeyen bir kas da tam olarak kasılamaz, bu nedenle hareket açıklığı sınırlı hale gelir. [4]
Fizik tedavi, ilk felçten yıllar sonra tedaviye başlansa bile, asimetrik görünümü en aza indirebilir ve hareketliliği iyileştirebilir. [4]
Beyin Etkili Çalışma (Mental Training= Mental Çalışma, Ideomotorik Çalışma) (Mentamove®), beyin lezyonlarından sonra rehabilitasyon için kullanılan bir nörorehabilitasyon yöntemidir. (5,6)
Eğer kaslardaki motorik aktiviteler vaka tarafından zihinsel olarak yapılabiliyorsa, gerçek hareket beyne yeniden geribildirim snyali gönderir.
EMG sinyallerinin belirli bir eşik seviyeye ulaşmasıyla tetkiklenen ve elektrostimulasyonla başlatılan kas kasılması pozitif etki verir. Bu yöntem esas olarak felçli hastaların tedavisinde kullanılan bir aktif egzersiz yapma tekniğidir.
Orta frekanslı sinüs akımı ile kas stimülasyonunun ve biofeedback sürecinin bir kombinasyonudur (5,6). (Şekil 2)
Biz daha önce bu alanda yaptığımız çalışmalardan elde ettiğimiz sonuçları Hong Kong’da 4 WCNR 2006’da “İki Taraflı Travmatik Fasiyal Sinir Lezyonlarının Mentamove® ile Tedavi” edildiği bir olgu’yu sunduk (7).
Görüşümüz Düşünsel Aktivite-Biofeedback Geri Bildirim Teorisinden geliyor ve eğer yöntem gerçekten işe yarıyorsa, iyileşme için merkezi sinir sistemi gibi biyolojik ortamlarda da olumlu bir etki verebilir (Şekil 2).
Periferik sinir sisteminin efferent ve afferent yolları farklı periferik sinirlerle taşınır. Fasiyal sinirin motor lifleri (efferent) beyin sapının yüz çekirdeklerinden gelir. Bu çekirdekler bilateral olarak temporal lobun mental motor kontrolü altındadır.
Ancak duyusal yollar (aferent) trigeminal sinir ve beyin sapı ile kombine çalışır. (8)
Mentamove® ile çalışmaya yönelik tedavi teorimiz, tamamlanmamış motor fasiyal sinir lifleri hasarına ve sağlıklı trigeminal sinir liflerine dayanmaktadır.
Bu nedenle, bu raporda Bell Palsy Vakasını Mentamove® ile tedavi etmekte işe yarayacağına inanıyoruz.
Terapiden önce, terapinin başlangıç tedavi protokolünü sunmak istiyoruz ve diğer Mentamove® uygulayıcılarına ve terapistlerine bu vakadan açığa çıkan olumlu bulguları göstermeyi umut ediyoruz.
Şekil 2: EMG Güdümlü – Geri Bildirim (biyofeedback) kombine edilmiş metodu açıklayan şema. Paretik denekler için gerçek zamanlı bir çalışma sistemidir.
Olgu
Bu vakamız 66 yaşında bir kadın. Merkezimize başvurmadan 10 gün önce sol yüz felci (Bell Palsy) geçirmiş (Şekil 3, 4, 5, 6).
Beyin MRG normal beyin belirtilerini ve beyin sapı yapısını göstermektedir.
Pontoserebellar açı patolojisi (tümör ve damar patolojisi gibi) yoktur.
Olgu sadece eşinin ölmesi nedeniyle büyük bir psikolojik stres yaşadığını söylüyor.
Yüz felci öncesi HSV gibi herhangi bir travma ve enfeksiyon belirtisi tarif etmiyordu.
Şeker hastalığı veya herhangi bir malignitesi yok. Sadece kronik bronşit öyküsü vardı.
Klinik olarak, göz kapağını kapatamama ile sol tarafta yüz felci gösterir.
Şekil 3, 4, 5, 6: Mentamove tedavisi öncesi sol tarafta periferik tipte yüz felci görülmektedir. Bu fotoğraflar terapiden önce çekildi.
Şekil 7, 8, 9, 10: 15 günlük mentamove terapisinden sonra bu resimler; burada önceki durumuna göre %50 düzeyinde bir iyileşme gösterilmiştir.
Şekil 11, 12, 13, 14: 30 günlük mentamove tedavisinin ardından sol yüz felcinde simetrik iyileşme görülüyor. Ve göz kapağını kapatma yeteneği.
Yöntem
Hastalanmayı takip eden 10. günden sonra mentamove® tedavisi ile yüz felci rehabilitasyon terapisi uygulandı.
Mentamove® tedavi protokolü sol yüz mimik kaslarına (m.orbicularis oris) verildi. Aynanın karşısında gülümsemeye odaklandı, çünkü o çok çok güzel bir kadın, ardından yüz kaslarını uyarmak için mentamove®’u tetikliyor. Bu şekilde düşündükçe içinden geçen tebessüm etme arzusu ilgili kaslar üzerinde EMG sinyallerini arttırıyor ve elektrostimulasyon gerçekleşiyor Her olumlu elektrostimulasyon kasların kontraktibilitesini arttırıyor ve beyine geri bildirim gidiyor. Geri bildirimde giden bilgiler kasın kasıldığı bilgisi, propriosepsion, titreşimdir. Seanslar günde 1 defa olmak üzere 20 dakika sürdü.
Sonuçlar
- Mentamove® terapisinin uygulanmasından önceki 10 gün boyunca sol yüz kaslarında herhangi bir değişiklik olmamıştır.
- Mentamove®’nin ilk seansı sırasında elektrostimülasyon sırasında çok az bir kasılma gösterdi ve 5 mV ofset değeri ile elektrostimülasyonu tetikleme kabiliyetine sahip idi.
- Akım şiddeti 7 mAmp uygulandı. Tedavi 30 seans sonra tamamlandı. Tedavi sırasında herhangi bir komplikasyon olmadı.
- Bu vakaları mentamove® ile tedavi etmek için bir geçmişimiz var ve uygulamayı sürdürme çabalarımız ve çalışmalarımız tedaviden sonra iyi bir gelişme gösterdi.
- Bu durumda, tedavinin nasıl sürekli olarak hayatta kaldığını sunmak ve göstermek istedik.
- İlk 15 gün boyunca hasta sol taraf asimetrisinde yaklaşık %50 düzelme gösterdi.
- 30 günlük uygulamadan sonra hasta sol yüzünde tamamen iyileşme gösterdi. Yüz kasında istemli olarak kasılma yapabilir hale geldi. Tedaviden sonra simetrik olarak gülümseyebilir olduğunu gösterdi.
- Yüz felci tedavisinde standart rehabilitasyon teknikleri (TENS, yüze masaj, kas stimülasyonu, akupunktur) kullanılabilir.
- Bu teknikler zihinsel eğitimden oluşmaz.
- Periferik kas stimülasyonu sırasında kas üzerinde herhangi bir zihinsel kontrol aktivitesi yoktur. Bu durum elbette zihinsel antrenman komponentini içermez.
- Bu hastalarda Mentamove® tedavi yöntemi kullanılırken yüz kaslarını kasmaya çalışırlar.
- Kişi ayna karşısında gülümsemeye çalıştığında, bu aktivite yüz kaslarında artan EMG sinyallerini verir, bu sırada yüz kaslarında artan EMG sinyalleri bir elektrostimülasyon başlatır.
- Bu uygulama, kas uyarım ve kasılmalarından güç alan, gerçek bir kas kasılması verir ve kastan miyofeedback etkilerini tamamlar.
- Bu yöntem periferik yüz felçlerinde düzenli olarak kullanılabilir.
Refferences
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15699730/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9393551/
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/5457-bells-palsy
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2848459/
- R. Crisan, C. Garner: Effectiveness of EMG-initiated muscular stimulation in outpatients one year post-stroke Neurologie & Rehabilitation 6/2001, Hippocampus Verlag, ISSN 0947-2177, S. 228-232.
- Adams JA (1971): A closed-loop theory of motor learning. J. Motor Behav 3, 111-49
- The Mentamove Rehabilitation after Bilateral Facial Paralysis and Brachial Plexus Injury (Case Report): Z. Akgun1, M. Akgun2, C. Garner3. 1 Uludag University School of Health PhD, TURKEY, 2 State Hospital of Bursa Neurosurgery MD, TURKEY, 3 KWA Stift Rottal Clinic Neurology and Neurorehabilitation MD, GERMANY . Nurorehabilitation&Neural Repair, Vol: 20, Number 1, March 2006, p:190.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554569/