K VitaminiK Vitamini

K vitamini, bazı proteinlerin posttranslasyonal(*) değişimi, özellikle de koagülasyon yani kan pıhtılaşmasında etkilidir ve bu nedenle ihtiyaç duyulur.

(*) Proteinlerin yan zincirlerinde translasyonu ve ribozomdan çıkışı takiben meydana gelen enzimatik kovalent modifikasyonlardır.

Giriş

K Vitamini lipofilik ve hidrofobik bir vitaminler grubuna verilen addır.  K vitamini 1920’lerin sonlarında Danimarkalı bilim adamı Henrik Dam’ın kolesterol hakkındaki çeşitli araştırmaları sonucu keşfedilmiş, kan pıhtılaşması ile ilişkili olduğu saptandığı için de önceleri koagülasyon vitamini (yani pıhtılaşma vitamini) olarak adlandırılmıştır.  K harfini almasının sebebi vitamine dair ilk keşiflerin Almanca bir jurnalde yayımlanması ve bu yazınlarda vitaminin Koagulationsvitamin şeklinde yer almasından gelir.  K vitaminlerine bazı proteinlerin posttranslasyonal değişimi, özellikle de koagülasyon yani kan pıhtılaşması, için gereksinim duyulur.  Kimyasal olarak bunlar 2-metil-1,4-naftokinon türevleridirler ve genel kanıya göre etkinliklerinin temel sebebi kimyasal yapılarındaki naftokinon halkasıdır.  Buradan hareketle genel olarak tüm K vitaminlerinin etki mekanizmaları benzerdir.  Yine de bağısaktaki emilimi, taşınması ve doku dağılımı ile ilişkili olarak önemli farklılıklar ortaya çıkabilmektedir.  Isıya oldukça dayanıklı olan K vitaminleri, bahsi geçen kimyasal özellikleri hasebiyle suda çözünmezler.  İnsan vücudu K vitaminini depolayabildiği için günlük K vitamini katkısına ihtiyaç duymaz.  K2 vitamini (menakinon) normalde bağırsaklardaki bakteriler tarafından üretilirler ve yetersizliği, bağırsaklar ağır bir şekilde zarar görmemişse, oldukça nadirdir.

K Vitamini
K Vitamini

Fizyoloji

K vitaminleri proteinlerdeki belirli glutamat kalıntılarının karboksilasyonunda görev alarak gamma-karboksiglutamat kalıntılarının (bunlara kısacas Glakalıntıları da denir) oluşumuna sebep olurlar.  Gla-kalıntıları bilinen tüm biyolojik aktiviteleri için gereklidirler[1] . Gkeşfedilebilmiştir ve bunlar üç fizyolojik sürecin kontrolü (regülasyonu) için çok önemlidirler:  koagülasyon yani kan pıhtılaşması (Protrombin (faktör II), faktör VII, faktör IX, faktör X, protein C ve protein Z).[2]  kemik metabolizması (osteokalsin, ve matriks gla protein -MGP-).[3]  vasküler biyoloji.[4]  Kalın bağırsakta bulunan birçok bakteri, örneğin Escherichia coli, K2Êakinon iki farklı, küçük molekül arasında iki elektron taşır.  Escherichia coli aerobik solunum yapabildiği gibi menakinon aracılığıyla anaerobik solunum da yapabilir. 

K Vitamini
K Vitamini

Eksiklik Belirtileri

K vitamini eksikliği, kontrolsüz kanamalara neden olan malabsorbsiyon (emilim bozukluğu) hastaları hariç ender görülür.  Doğumdan sonraki ilk 3-5 gün içerisinde bağırsak florası henüz tam gelişmemiş olduğundan K vitamini eksikliği vardır.

Dikkat: Sitemizde yayınlanan bazı bilgiler dış kaynaklardan alınmıştır. Bu kaynaklara doğrudan link verilmektedir. Pasaj sonundaki literatür bilgileri dışında başka sitelere çıkış yapma olasılığınız vardır. Tekrar geri dönmek için ilgili siteye gitmek istediğinizde yeni sekme açarak gitmeniz daha uygun olur. Doğrudan dış sitelere gittiğinizde geri dönmek isterseniz adres çubuğundan geri tuşu ile tekrar bu metne dönebilirsiniz.

Aynı şekilde başka sitelerde yayınlanmış görsellere de ulaşmak için kaynağına gidebilirsiniz. İlgili görseli kaynağında ziyaret edebilirsiniz. 

Sitemizde bize ait görüntüler herhangi bir telif hakkı talep edilmeksizin kopya edilebilir, kullanılabilir. Kaynağın bizim sitemiz olduğunu belirtmeniz yeterlidir.

Sitemiz bilgilendirme amaçlıdır. Sitemize herhangi bir reklam uygulaması alınmamaktadır. Sitemiz bilgi paylaşım amaçlı olup, tıp ile ilgilenen herkese açıktır. Üyelik zorunlu değildir. 

Hazırlanan içeriklerimiz tamamen amatör ruhla hazırlanmakta olup, aynı şekilde video kanalımız linki.

https://www.youtube.com/channel/UC3JBKVVaVfhI1z_rKMDUuZg/

Video kanalımız üzerinden bizi takip edebilir, abone olabilir, bize mesaj bırakabilirsiniz. Yorum bırakmanız halinde hatalarımızı düzeltmek için güncel olmamıza katkı sağlayabilirsiniz. 

Tüm takipçilerimize teşekkür ederiz.

Anahtar Kelimeler: K Vitamini, Vitamin K, Yağda Eriyen Vitaminler, Kanama, Pıhtılaşma Bozuklukları

Son Güncelleme: 02.01.2023

Dr. Mustafa Akgun