Kullandığınız Vitaminler Nelere Mal Oluyor? Vitamin B1 Thiamin

Aşırı Vitamin B1 Thiamin yüklemesi olan çocukların kafa tası kemiklerine ait sütürlerin kaynamasının geciktiği bildirilmiştir. Normalda 18 aylık olunca sütürlerin kapanması beklenir. Ancak Tiamin fazlalığı olan 2 yaşındaki bir çocukta kafa kemiği sütürlerinin kapanmadığı tespit edilmiştir. Bu durum kemik oluşum metbolizmasının aşırı Tiamine bağlı olarak bozulmuş olabileceğini göstermektedir.

Dr. Mustafa Akgun

Son Güncelleme: 14.12.2022

Anahtar Kelimeler: #Vitaminler #Vitamin_A #Vitamin_B1 #Tiamin #B1_Vitamini #Tiamin _Hipervitaminozu #Vitamin_B2 #Vitamin_B3 #Vitamin_B5 #Vitamin_B6 #Vitamin_B12 #Vitamin_C #Vitamin_D #Vitamin_E #Vitamin_K #Vitaminler_Zararlı_Mı #Hipervitaminozlar #Vitamin_Zehirlenmesi

Bu başlık altında aşırı vitamin kullanmanın nelere mal olabileceğini anlamak için sadece hipervitaminozları inceleyeceğiz. Rastgele vitamin kullanmak neler yapabilir. Gerçekten çok vitamin alınca daha mı iyi olacağız? Bu günkü konumuz Vitamin B1 Thiamin.

Vitamin B1 Thiamin

B1 Vitamin Tiamin adı ile bilinen B grubu vitaminlerdendir. B grubu vitaminler suda çözünürler ve idrarla atılırlar. (1, 4)

Tiaminin yararları saymakla bitmez. En basitinden yara iyileşmesine ciddi katkılar sağladığı bildirilmiştir. (1, 5)

Ostrovsky ve ark. (1962)  organizmanın Tiamin kaynaklarına bağlı olarak (birinci grup-avitaminoz, ikinci-geleneksel norm, üçüncü-hipervitaminoz) çeşitli güvercin ve sıçan dokularının tiaminin tiyokroma oksidasyonunu hızlandırma veya engelleme kapasitelerini incelediler.

Araştırmacılar adrenalin vucutta ortamda varlığında, tiaminin oksidasyon hızının arttığını, doğrudan tüm organizmadaki tiaminin arzına bağlı olarak da aşağıdaki bir dizi faaliyeti  meydana getirir. Eritrositler, miyokard, iskelet kası faaliyetleri artar.  

Karaciğer ve beyinde her her nasılsa tiaminin  tiyokroma dönüşümünün hızlandığı anlaşılmıştır. Sinirsel iletim ve Asetilkolin mekanizması faaliyeti. 

Adrenalin olmadığında, güvercin kalp kasının homojenatı forstand ikinci gruplarda baskılanırken, hipervitaminoz B durumunda tiaminin tiyokroma oksidasyonunu aktive edildiği görülmüş.  Yapay olarak adrenalin eklenmemiş tiokrom oluşumu da eritrositlerde aktive edilir (organizmanın tiamin tedarikinden bağımsız olarak).(1)

Çeşitli dokular tarafından tiamin oksidasyon hızının, tüm organizmada bu vitaminin sağlanmasına bağlı olması, bu sürecin, tiamin metabolizmasının düzenlenmesinin doku içi mekanizmalarıyla doğrudan ilişkili olduğu varsayımına dayanmaktadır. (1) 

Bu makaleden özetle anlaşılan Adrenalin Asetilkolin ihtiyacını arttırır, Asetilkolin sentezi için Tiamin lazımdır. Ortamda yeteri kadar Tiamin varsa sorun yoktur. Ancak eksiklikk varsa sinir iletimi ve adrenaline beklenen cevap alınmaz. 

Vitamin B1 Thiamin karaciğerde metabolize olur ve bütün hcrelerde metabolizamaya katılarak bir koenzim olarak görev alır. Pirofosfat olarak piruvat ve a-ketoglutarik asidin dekarboksilasyonuna katılan bir koenzimdir. Yani vücutta piruvat metabolizmasında a-ketoglutarik asiti dekarboksile ederek karbonhidrat metabolizması içinde faaliyete katılır ve karbonhidrat metabolizması için gereklidir.  (1, 2)

Ayrıca vücuta bütün hücreler üzerinde depolarizasyon işlevlerini başlatan Asetilkolin molekülünün sentezi için  gereklidir ki Asetilkolin en başta Sinir Sistemindeki sinirlerin iletimleri için ve Kasların kontraktibilitesinde en elzem moleküldür. (1, 2)

Bu nedenle Vitamin B1 Thiamin eksikliği sinir iletiminin bozulmasına neden olur. Hatta Alzheimer hastalığında Asetilkolin eksikliği düşüncesi üzerinden tedavide Antikolinerjik ilaçlar birinci sırada tedavi değerini taşımaktadırlar. Antikolinerjik ilaçlar ortamdan Asetilkolinin kısa zamanda uzaklaşmasını engeller. (2)

Ayrıca Tiamin ketonların ve Alfa-keto asitlerin transketolasyonunda ve dekarboksilasyonunda rol oynayan bir koenzimdir ve nikotinamid adenin dinükleotit fosfat (NADPH) ve pentoz üreten heksoz monofosfat döngüsüne katılırak. (2)

Bu paragrafta açıklanan biyokimyasal olaylar Biyokimyacıları ilgilendirir ancak basit olarak Karbonhidrat Metabolizaması, Sinir İletim Mekanizması ve vücutta metabolizmada açığa çıkan ketonların uzaklaşması olarak algılanması yeterlidir. 

Vitamin B1 Thiamin Eksikliğinde Ne Olur?

Bu temel bilgilerimize göre mantıksal olarak nelerle karşılaşırız. İşte bu konu daha kolay anlaşılabilir. 

Vitamin B1 Tiamin eksikliğinin en erken belirtileri arasında 

• Yorgunluk: çocuk çabuk yorulur, koşamaz, merdiven çıkma gibi enerjik vazifeleri yapması zordur.
• İlgisizlik: dikkat toplama zorluğu nedeniyle elbette ilgisizdir, genel olarak yorgundur
• Sinirlilik: çocuk asabidir, sinirlilik muhtemel zihinsel yetersizliklerden kaynaklanır 
• Depresyon: keyifsiz zannedilen çocuk depresyona kolayca girer 
• Uyuşukluk: tatsız, keyifsiz, enerjisi düşük çocuk uyuşuk gibidir. 
• Zayıf zihinsel konsantrasyon: zihinsel faaliyetler ve dikkat toplama düşüklüğü gösterir
• Anoreksi: yemek almama, gıdalardan kaçınma sıktır
• Mide bulantısı: mide bulantıları iştahsızlığa neden olabilir
• Karın rahatsızlığı: çocuk karın ağrılarından yakınabilir 

belirti ve şikayetleri görülür. (2)

Vitamin B1 (Tiamin) eksikliği sürdükçe hastalıkların ilerleme belirtileri ortaya çıkmaya başlar. 

Bunlar arasında 

• Ayak parmaklarında ve ayaklarda karıncalanma; Periferik sinirlerin iletimleri bozulduğu için parestezi yaygındır.
• Yanma ve parestezi ile periferik nörit; Periferik sinirlere ait tipik nöropatik belirtiler.
• Azalmış derin tendon refleksleri; Periferik sinir iletim bozukluğunun tipik belirtilerindendir. 
• Titreşim duyusu kaybı; Vibrasyon duyularımız ayak tabanı ve tendonlardan kalktığı için santrale iletimleri de sinir iletim bozulması nedeniyle bozuktur
• Bacak kaslarında hassasiyet ve kramp; Sinir – Kas kavşaklarında Asetilkolin düşüklüğü nedeniyle kas yorgunluğu, kas hassasiyeti ve kramplar görülür
• Konjestif kalp yetmezliği; Kalp kası sürekli kasılma (kontraksiyon) yapan bir kas, bu aktivite için Asetilkolin vazgeçilmez Nörotransmitter maddedir. Eksikliğinde kalp kası yetersizliği görülür.
• Psişik rahatsızlıklar; Dikkat dağınıklığı, depresyon, sinirlilik psişik bozulmaların ana sebepleridir   (2)

Ayrıca

• Hastalarda göz kapaklarında pitoz; Asetilkolin ve Sinir İletim bozukluğuna bağlı
• Optik sinir atrofisi olabilir; Tüm sinirlerdeki iletim kayıpları gibi Optik Sinirlerde de aynı kuram geçerlidir. Optik sinir atrofisi demek körlük demektir. 
• Laringeal sinirin paralizinin neden olduğu ses kısıklığı veya afoni karakteristik bir bulgudur; Sorun yine Asetilkolin ve Sinir iletim bozukluğudur. Bunun yanında yutma güçlüğü de sayılabilir.
• Kas atrofisini ve sinir gövdelerinin hassasiyetine bağlı ataksi; Ataksi, denge tutturamama tipik olarak görülebilir, Bazen Beyincik Tümörü araştırılmasına neden olabilir.
• Koordinasyon kaybı;  El becerileri, Parmak Burun Testleri, Yazı Yazma testleri veya düz çizgide yürüme bozuklukları olabilir.
• Derin duyu kaybı izler; Derin duyu, Propriosepsion, Pozisyon ve Vibrasyon duyularıdır. Ayak tabanın ve ayak bileği en belirgin olarak bunu sağlar. Ama gövde balansını sağlayan diz ve kalça eklemleri de rol oynar. 
• Felç yetişkinlerde görülür; İlerlemiş olgularda felç görülür. Wernicke-Korsakoff Sendromunda görülmesi daha sıktır.
• Felç çocuklarda nadirdir.  (29

Daha sonraki belirtiler 

• Kafa içi basınç artışı; Vücuttan Albumin kaybı, düşük protein sentezi, az gıda tüketimi, sinir ve beyin hücrelerinin iletiminin bozulması Beyinde Ödem e nede olarak Beyin Fıtığı’na neden olabilir. 
• Menenjismus; İrritabl, opistotonus (tetik vücut) meningeal irritasyon bulgusudur.
• Koma; Beyin şişmesi ve Kafa Basınç Artışına bağlı Beyin Fıtığı olursa elbette koma kaçınılmazdır. (2)

En ileri safhada Vitamin B1 (Tiamin) Eksikliğinde durum artık Beriberi Hastalığıdır

Beriberi hastalığının İki formundan bahsederiz. (2)

1. Beriberide Durum 1 Islak Beriberi 
2. Beriberide Durum 2 Kuru Beriberi  

Islak Beriberi Nedir?

Islak Beriberisi olan çocukların yetersiz beslenmiş oldukları hemen anlaşılır. Bu çocuklar solgundurler. Nefes darlığı çekerler, kusmaları vardır, kalp çarpıntıları (taşikardi) vardır. Derileri ödemli ve mumsu kıvamdadır. Bu çocukların idrarlarında genellikle yoğun albümin kaybı vardır, dolayısıyla hipoalbuminemi nedeniyle vücutt ödemleri vardır, İdrarda ayrıca protein atıklarına bağlı silendirler vardır.  (2)

Kuru Beriberi Nedir?

Kuru Beriberisi olan çocuklar ise dolgun görünür fakat solgundurlar. Genel vücut sarkıklığı deri ve gövde çökmüş izlenimi verir. Bunun yanında dispne (nefes darlığı), kalp çarpınıtısı (taşikardi) vardır. Bu çocukların karaciğerleri büyüktürler (hepatomegali). Çocuklar genel olarak halsizdirler. (2)

Vitamin B1 (Tiamin) Eksikliğinde Ölüm Olur mu?

Evet Tiamin eksikliğinin sürmesi halinde sonuç kaçınılmaz olarak ölümdür. Tiamin eksikliğine bağlı Beriberi hastalığında ölüm genellikle kalp tutlmasına bağlı yetmezlik nedeniyle olur. (2)

Kalp yetmezliğinin ilk belirtiler siyanoz (morarma) ve dispne (nefes darlığı) dir. Çarpıntı (taşikardi), karaciğer büyümesi (hepatomegali), bilinç kaybı  ve konvülsiyonlar (epileptik nöbetler) hızla gelişebilir.  İlginç olarak kalpte özellikle sağ tarafta büyüme vardır.  (2)

Elektrokardiyogram (ECG) de artmış bir QT aralığı, ters T dalgaları ve düşük voltaj amplitüdleri görülür. Bu sorunlar ve değişiklikler ile kardiyomegali tedaviye başlanır başlanmaz hızla normale döner, ancak hızlı tedavi edilmezse kalp yetmezliği hızla gelişebilir ve ölümle sonuçlanabilir. (2)

Daha büyük çocuklarda meningeal irritasyon bulguları (meningismus ve opistotonus=tetik vücut) görülür.  Epilepsi (sara) nöbetleri mevcut görlebilir.  (2)

Daha önce dedğimiz gibi Asetilkolin sentezinin düşmesine bağlı Alzheimer belirtileri olan demans görülebileceği gibi Wernicke-Korsakoff Sendromu görülebilir ki bu artık Serebral Beriberidir. Bu sendromların saptanması halinde Tiamin tedavisine başlanır başlanmaz belirtiler düzelmeye başlar.  (2)

Ölüm sonrası otopsi yapıldığında, zayıf bir beden kas atrofileri, deride ve dokularda ödem ve kalpte büyüme, kardiyomiyopati ve genişleme saptanmaktadır.  Kal kasına ait miyokardiyal liflerin yağlı dejenerasyonu tespit edilebilir.  (2)

Beyinde ve sinirlerde miyelin yıkımı Kuru Beriberide görülmektedir. (2)  

En güzel haber ise B grubu vitaminlerin suda eriyen vitaminler olmasıdır. Bu grup vitaminler vücutta depolanmazlar, suda eridikleri için kolayca idrarla atıldıkarı kabul edilmektedir. Bu temel nedenden dolayı aşırı tiaminin bilinen bir toksisitesi (zehirleme etkisi) yoktur. Fakat yüne de overdoz Tiamin yüklenmesine ait çok kısıtlı sayıda yazı ve çalışma vardır. Letal Doz 50 değerleri Tiamin için literatürde bulma imkanı olmamıştır. (7, 8)

Aşırı Tiamin yüklemesi olan çocukların kafa tası kemiklerine ait sütürlerin kaynamasının geciktiği bildirilmiştir. Normalda 18 aylık olunca sütürlerin kapanması beklenir. Ancak Tiamin hipervitaminozu olan 2 yaşındaki bir çocukta kafa kemiği sütürlerinin kapanmadığı tespit edilmiştir. Bu durum kemik oluşum metbolizmasının aşırı Tiamine bağlı olarak bozulmuş olabileceğini göstermektedir. (2)

Fakat bazı bildirilerde Vitamin A, Vitamin D3, Vitamin C (askorbat), Biiotin, Folatlar, Piridoksin ve Tiamin dahil olmak üzere birçok vitaminin, nörotoksik potansiyele işaret eden koenzim dışı etkilere sahip olduğu bulunmuştur. Giderek artan sayıda vitaminin, koenzim olmayan mekanizmalarla gen ekspresyonunu değiştirdiği bildirilmektedir. (3)

Ostrovski ve ark. (1963) Tiaminin fizyolojik dozlarının 100 katının güvercinlere 20-30 gün boyunca uygulanması sonrasında lipid metabolizmasında önemli kaymalara neden olduğu bir çalışmada bildirilmiştir. Toplam lipid içeriği karaciğerde artmış, mikroskobik olarak bu gösterilmiş. Yağ granüllerinin yoğunlaştırılmış hücre içi birikimi şeklinde kendini gösterdiği tespit edilmiştir. Kalpteki fosfolipid içeriği, toplam lipidlerin birikme eğilimi ile yüksek bulunmuştur. (6)

Kaynaklar

1. Y.M.Ostrovsky and G.A. Dosta: Formation of Thiochrome in Various Tissues with Different Thiamine Supplies in the Organism. Department of biochemistry of Grodno Medical Institute.Украинский биохимический журнал, 1962, 34(4): 579 (https://scholar.google.com/scholar_host?q=info:JHu9CK5SKbEJ:scholar.google.com/&output=viewport&pg=99&hl=tr&as_sdt=0,5 )
2. Enid Gilbert-Barness, Raj P. Kapur, Luc Laurier Oligny, Joseph R. Siebert: Potter’s Pathology of the Fetus and Infant E-Book: 2-Volume Set: Page: 448 Link: https://books.google.iq/books?hl=tr&lr=&id=ZwklCwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PA440&dq=thiamine+hypervitaminosis&ots=Bzy3kZS4xK&sig=CNpCx7fH1sgbbFdGHFX-UXmN5sY&redir_esc=y#v=onepage&q=thiamine%20hypervitaminosis&f=false 
3. S. Robert Snodgrass;  Vitamin neurotoxicity Published: March 1992 Molecular Neurobiology volume 6, pages41–73 (1992)Link: https://link.springer.com/article/10.1007/BF02935566 
4. J K Roop:  Hypervitaminosis – An Emerging Pathological Condition; PG Department of Zoology, JC DAV College (Affiliated to Panjab University, Chandigarh), Dasuya-144205, District Hoshiarpur, Punjab, India.Review Article International Journal of Health Sciences and Research International Journal of Health Sciences & Research ( www.ijhsr.org ) 281 Vol.8; Issue: 10; October 2018
5. Oscar M. Alvarez Ph.D. ∗ †Rex L. Gilbreath Ph.D.; Cilt yaralarının granülasyonu sırasında kollajen üzerindeki tiamin etkisi. Cerrahi Araştırma Dergisi Cilt 32, Sayı 1 , Ocak 1982 , Sayfa 24-31 Link: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0022480482901809 
6. Yu. M. Ostrovskiy &Nikitin’e Karşı  Güvercinlerde deneysel hipervitaminoz B1’de karaciğer ve kalp lipitlerinin karşılaştırmalı biyokimyasal ve histokimyasal çalışması; Deneysel Biyoloji ve Tıp Bülteni Ses 56 , sayfalar1081–1082 ( 1963 ) Link: https://link.springer.com/article/10.1007/BF00792979   
7. SAFETY DATA SHEET THIAMINE HYDROCHLORIDE Link: https://www.murphyandson.co.uk/wp-content/uploads/2018/09/Thiamine-Hydrochloride-SDS-15.04.16.pdf 
8. Thiamine Hydrochloride 50 mg Tablets: Link: https://www.medicines.org.uk/emc/product/5056/smpc  
9. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/

Dikkat: Sitemizde yayınlanan bazı bilgiler dış kaynaklardan alınmıştır. Bu kaynaklara doğrudan link verilmektedir. Pasaj sonundaki literatür bilgileri dışında başka sitelere çıkış yapma olasılığınız vardır. Tekrar geri dönmek için ilgili siteye gitmek istediğinizde yeni sekme açarak gitmeniz daha uygun olur. Doğrudan dış sitelere gittiğinizde geri dönmek isterseniz adres çubuğundan geri tuşu ile tekrar bu metne dönebilirsiniz.

Aynı şekilde başka sitelerde yayınlanmış görsellere de ulaşmak için kaynağına gidebilirsiniz. İlgili görseli kaynağında ziyaret edebilirsiniz. 

Sitemizde bize ait görüntüler herhangi bir telif hakkı talep edilmeksizin kopya edilebilir, kullanılabilir. Kaynağın bizim sitemiz olduğunu belirtmeniz yeterlidir.

Sitemiz bilgilendirme amaçlıdır. Sitemize herhangi bir reklam uygulaması alınmamaktadır. Sitemiz bilgi paylaşım amaçlı olup, tıp ile ilgilenen herkese açıktır. Üyelik zorunlu değildir. 

Hazırlanan içeriklerimiz tamamen amatör ruhla hazırlanmakta olup, aynı şekilde video kanalımız linki.

https://www.youtube.com/channel/UC3JBKVVaVfhI1z_rKMDUuZg/

Video kanalımız üzerinden bizi takip edebilir, abone olabilir, bize mesaj bırakabilirsiniz. Yorum bırakmanız halinde hatalarımızı düzeltmek için güncel olmamıza katkı sağlayabilirsiniz. 

Tüm takipçilerimize teşekkür ederiz.