Tıp tarihi, insanların sağlık sorunlarına ilişkin girişimlerde bulunmaya çalıştıkları tarih öncesine kadar uzanan bir işletme. İnsanlık tarihi boyunca insanlar, bitkiler, hayvanlar ve mineraller gibi doğal yoldan faydalanarak tüketimini denemişlerdir.
Eski Mısırd kullanılmış tıbbi ve cerrahi, kurtaj aletleri
Antik Mısır, Mezopotamya, Hindistan ve Çin gibi medeniyetler, tıp alanında önemli ilerlemeler kaydetmişlerdir. Antik Yunan dönemi, tıp konusundaki özellikle önemlidir çünkü Hippokrates adlı bir doktor, modern sistemin temel yapısındaki etik kodu olan “Hippokratik Yemin”i oluşturmuştur. Ayrıca, Galen adlı bir doktor, insan anatomisi ve fizyolojisi hakkında önemli bilgiler keşfetmiştir (1).
Orta Çağ boyunca, İslamiyet tıp alanında önemli bir gelişme kaydetmiştir. Bu dönemde, yazılmış birçok önemli tıp kitabı ve cerrahi teknikler bakış açısı (3) .
Rönesans dönemi, tıp alanı önemli bir dönüm noktasıdır çünkü bu dönemde insan anatomisi daha ayrıntılı bir şekilde görünür. Leonardo da Vinci gibi içerik, insan anatomisi hakkında çizimler yaparak bu alanda önemli katkılar sağlamışlardır (3).
18. ve 19. yüzyılda, tıp alanında önemli gelişmeler yaşanıyor. İnsan hastalıkları hakkında daha fazla bilgi edinilmiş ve birçok önemli işlem yapılmıştır. Ayrıca, modern yapının temel kuralları olan hijyen, sterilizasyon ve anestezi gibi kavramlar bu dönemde ortaya çıkmıştır (3).
19. yüzyılda, tıp alanında önemli bir gelişme, antibiyotiklerin ilerlemesiyle tıpta çok hızlı gelişmeler olmuştur (3).
Antik Mısır Dönemine Ait Tıp Tarihi Hakkındaki Bilgilerimize Göz Atacak Olursak Nelerle Karşılaşırız
Antik Mısır, tıp alanında önemli bir gelişme kaydetmiştir. Mısırlılar, insan anatomisi hakkında ayrıntılı bilgiler edinmişler, tıbbi tedaviler ve cerrahi teknikler geliştirmişlerdi. Ayrıca, Mısırlılar, bitkiler, hayvanlar ve mineraller gibi doğal kaynakları kullanarak değişik tedavi yollarını denemişlerdir (2, 3).
Şifacının tıbbi müdahalesi veya ölüye müdahalesi.
Antik Mısır tıp ile ilgili bilgiler, tanrılar ve tıp tanrılarına dayanıyordu. Örneğin, Sekhmet, Mısırlıların sık sık başvurudukları bir tıbbi tanrıdır. Ayrıca, Ebers Papirüsü olarak bilinen bir tıp kitabı, Mısırlıların tedavi için kullandığı bitkiler, ilaçlar ve cerrahi teknikler hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir (2).
Mısırlılar, özellikle göz hastalıklarının tedavisini yapıyorlardı. Mısır papirüsleri, göz operasyonlarının ayrıntılı tariflerini içerir. Ayrıca Mısırlılar, çocuk doğumunu çoğaltmak için birçok teknik geliştirmişlerdir (2). Sünnet de bunlardan biriydi. Bugün sünnet işleminin nereden geldiğine dair önemli bir kanıttır.
Mısırlılar sünnet işlemini hiyerogliflerinde tasvir etmişlerdir.
Mısır toplulukları, diğer bölgelerde da önemli katkılarda bulundu. Örneğin, Mısırlılar, mumyalama işleminde kullanılan birçok kimyasal madde keşfetmişlerdir. Bu kimyasallar, modern tıpta da kullanılmaktadır (2).
Sonuç olarak, Antik Mısır, tıp alanında önemli bir gelişme kaydetmiştir ve tıp üzerinde önemli bir kullanıma sahiptir. Mısırlıların geliştirdiği cerrahi teknikler ve bitkisel ilaçlar, modern tıpta da hala kullanılmaktadır (3).
Doğum eylemini de papirüslerde tarif etmişlerdir.
Sümerler, Asurlular ve Hititler Uygarlıklarında Tıp Alanında Ne Gibi Bilgiler Günümüze Ulaştırılmıştır.
Sümerler, Asurlular ve Hititler gibi antik uygarlıklar, tıp alanında da önemli gelişmeler kaydetmişlerdir. Ancak, bu uygarlıklardan bugüne ulaşan bilgiler oldukça geniş (3).
Sümerlerin Tıp Reçetesi olduğu iddia edilen tablet.
Sümerler, tıp alanında önemli bir gelişme kaydetmişlerdir. Örneğin, Sümerlerin arıtma kil tabletleri, doğum ve çocuk sağlığı hakkında ayrıntılı bilgiler içerir. Ayrıca, Sümerlerin, bitkilerin ve mineraller gibi doğal koşullardan yararlanarak yola çıkarak birçok kullanılan ilacın geliştirdiği bilinmektedir (3).
Asurlular, tıp alanında da önemli gelişmeler kaydettiler. Asurluların arıtma tabletleri, yıkama ve tedavi için kullanılan bitkiler ve ilaçlar hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir. Ayrıca, Asurluların,cerrahi tekniklerde de ilerlemeler kaydettiği bilinmektedir(3).
Asurlularda bir hastaya müdahele kil tabletlerden alınarak tasvir edilmiş.
Hititler, tıp alanında da önemli bir gelişme kaydetmişlerdir. Hititlerin arıtma tabletleri, özellikle göz hastalıkları ve çocuk doğumu gibi ayrıntılı bilgileri içerir. Ayrıca, Hititlerin, bitkilerin ve mineraller gibi doğal olarak yararlanarak, kullanılan birçok ilacın geliştirdiği bilinmektedir (3).
Ancak, Sümerler, Asurlular ve Hititler gibi antik uygarlıkların tıp alanındaki bilgileri, günümüze kadar bir şekilde ulaşmıştır. Bu uygarlıkların yazıları, genellikle kil tabletlerinde yazılmış ve uzağa gitmiştir. Ancak, günümüzde kalan bu kaynaklar, antik uygarlıkların tıp alanında da önemli bir gelişme kaydettiğini göstermektedir (3).
Sümerler, Asurlular ve Hititler Uygarlıklarında Tıp Alanında Ne Gibi Bilgiler Günümüze Ulaştırılmıştır.
Sümerler, Asurlular ve Hititler gibi antik uygarlıklar, tıp alanında da önemli gelişmeler kaydetmişlerdir. Ancak, bu uygarlıklardan bugüne ulaşan bilgiler oldukça geniş.
Sümerler, tıp alanında önemli bir gelişme kaydetmişlerdir. Örneğin, Sümerlerin arıtma kil tabletleri, doğum ve çocuk sağlığı hakkında ayrıntılı bilgiler içerir. Ayrıca, Sümerlerin, bitkilerin ve mineraller gibi doğal koşullardan yararlanarak yola çıkarak birçok kullanılan ilacın geliştirdiği bilinmektedir (3).
Asurlular, tıp alanında da önemli gelişmeler kaydettiler. Asurluların arıtma tabletleri, yıkama ve tedavi için kullanılan bitkiler ve ilaçlar hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir. Ayrıca, Asurluların,cerrahi tekniklerde de ilerlemeler kaydettiği bilinmektedir (2, 3).
Hititler, tıp alanında da önemli bir gelişme kaydetmişlerdir. Hititlerin arıtma tabletleri, özellikle göz hastalıkları ve çocuk doğumu gibi ayrıntılı bilgileri içerir. Ayrıca, Hititlerin, bitkilerin ve mineraller gibi doğal olarak yararlanarak, kullanılan birçok ilacın geliştirdiği bilinmektedir (2, 3).
Ancak, Sümerler, Asurlular ve Hititler gibi antik uygarlıkların tıp alanındaki bilgileri, günümüze kadar bir şekilde ulaşmıştır. Bu uygarlıkların yazıları, genellikle kil tabletlerinde yazılmış ve uzağa gitmiştir. Günümüze kadar kalan bu kaynaklar, antik uygarlıkların tıp alanında da önemli bir gelişme kaydettiğini göstermektedir (2).
Peki Antik Yunanda Tıp Nasıldı?
Antik Yunan tıp kanalı, Batı tıp kanalının gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Antik Yunan tıp bilgileri, insan anatomisi, bakım ve tedavisi, cerrahi teknikler, hijyen ve diyet önerileri büyük ilerlemeler bilimini kaydetmiştir (1, 4).
Hipokrates: MÖ 460-MÖ 370
Antik Yunan iskeletinin en önemli figürleri arasında Hipokrat bulunmaktadır. Hippokrates, tıp tarihinde “Tıbbın babası” olarak anılır ve modern tıbbın temellerinin atılmasında büyük bir rol oynamıştır. Hippokrates, hastalıkların nedenlerinin doğal olarak açıklanabileceğine ve bu nedenle, doğal olarak kurtulmaya odaklanan bir tedavi yaklaşımını benimsemiştir (1). Hipokrat, İsa’dan önce 460 yılında Yunanistan’a bağlı olan Kos adasında doğmuştur(1). Birçok bölgede hekimlik yapmış olan Hipokrat, bir hekimin oğludur
Antik Yunanda şifacılar, birçok farklı hastalık ve tedavi teşhis ve tedavide kullanılan bir dizi bitkisel ilaç ve tedavi yöntemleri geliştirmiştir. Örneğin, Yunan şifacıları hastalıklardan farklı korunma yöntemlerinin özelliklerini araştırmışlardır. Ayrıca,cerrahi tekniklerde de önemli ilerlemeler geliştirmişlerdir (1).
Antik Yunan şifacılarının yaklaşımlarında, hijyen ve diyet ilkeleri da büyük bir önem taşıyordu. Yunan doktorları, temizlik ve hijyenin korunmasını hastalıkları engelleyebileceğini fark ettiler. Ayrıca, diyetin sağlık üzerinde büyük bir etkisi olduğunu keşfetmişlerdir (1, 3) .
Antik Yunan doktorları, uzun yıllar boyunca modern tıbbın temel ilkelerini atmışlardır. Yunan doktorlarının geliştirdiği arıtma yöntemleri ve ilkeler, modern sınırların temel tabanlı bilimsel yöntem ve etik ilkelerini etkilemiştir. Bu nedenle, Antik Yunan tıbbi kayıtları en önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul edilmektedir (1).
Hipokratin Tıbba Katkisi ve Eski Çağlarda Tıp
Hipokrates’in tıp tarihi için büyük bir önemi vardır ve modern tıbbın temellerinin atılmasında büyük bir rol oynamıştır. Hipokrat’ın vücut sıvıları ve yapısı üzerine yaptığı teori, humoral teori olarak bilinen ve nihayetinde tıp biliminde etkili olan bir teoriye yol açmıştır. Ayrıca, Hipokrat’ın hasta gözlemine ve klinik tanıya verdiği önem, yapısının bilimsel bir disiplin haline gelmesinde önemli bir adımdır. Hipokrat’ın geliştirdiği tedavi yöntemleri, doğal iyileştirici güçlere göre değişiyor ve modern sistemlerin alternatif tıp yaklaşımlarına yönelmesine de katkı sağlamıştır. Hipokrat’ın yazıları, Corpus Hippocraticum olarak tanınan kitabı, Arap ve Avrupa tıbbının gelişmesine büyük bir etki yapmıştır. Ayrıca, Hipokrat Yemini, günümüzde tıp etiği açısından önemli bir belge olarak kabul edilmektedir (1, 3, 5, 6).
Hipokrat Yemini nedir?
Hipokrat Yemini. Orjinal metini.
Hipokrat Yemini, tarihin akışı boyunca hekimlerin mesleklerini onurla uygulayacaklarına dair ettikleri yemindir(1, 2). Antik Çağ’da yaşamış ve Batı tıbbının kurucusu olarak kabul edilen Hipokrat veya öğrencilerinden biri tarafından yazılmıştır (1, 2). Hipokrat Yemini, Hipokrat’ın yazdığı veya onun adına yazılan eserlerden oluşan Corpus Hippocraticum’un bir parçasıdır (3). Yemin, hekimlerin hastalarının iyiliği için çalışacaklarına, zarar vermeyeceklerine, öldürücü ilaçlar veremeyeceklerine, kürtaj yapamayacaklarına, hayatlarını ve sanatlarını safça koruyacaklarına, taş kesilmeyeceklerine, sırları saklayacaklarına ve meslektaşlarına saygı göstereceklerine dair yapılan bir andır (1, 2). Hipokrat Yemininin orijinal metni Antik Yunanca’dır ve günümüzde bazı değişikliklere uğramıştır (2). Günümüzde, Hipokrat Yemini hala doktorların etik yükümlülüklerini ifade eden bir belge olarak kabul edilmektedir (2, 3).
Hipokrat Yemini’nin günümüzdeki metni nasıldır?
Hipokrat Yemini, tarih boyunca hekimlerin mesleklerini onurla uygulayacaklarına dair ettikleri bir andır. Özgün metin Antik Yunancadır ve günümüze kadar birçok değişiklik yapılmıştır. Örneğin, orijinal metinde tıp tanrısı Asklepios üzerine yemin edilirken, günümüzde hekimler onur üzerine yemin etmektedir (3, 5, 6).
Türkiye’deki tıp fakültelerinde kullanılan ve Dünya Tabipler Birliği Cenevre Bildirgesindeki Hekimlik Andı’nın en güncel tercümesi olarak kabul edilen metin, hekimlerin insan yaşamını üstün tutacaklarına, insan onuruna saygı göstereceklerine, meslektaşlarına karşı adil davranacaklarına, sır saklayacaklarına, sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi için çalışacaklarına, hastalarının çıkarlarını kendi çıkarlarının üstünde tutacaklarına, hastalarının özerkliğine saygı göstereceklerine, hastalarının haklarını savunacaklarına, mesleklerinin bilimsel ilkelerine bağlı kalacaklarına ve mesleki bilgi ve becerilerini sürekli geliştireceklerine dair yaptıkları bir andır. Hekimlerin kendilerine ve topluma karşı sorumluluklarını yerine getireceklerine and içtikleri belgedir (3,6).
Hipokrat’ın beyin ve sinir cerrahisi hastalıkları konusunda yazıları bulunmaktadır. Örnekler arasında Epidemiler adlı eserinde kafa travmalarının neden olduğu beyin kanamaları, ödem ve beyin zarı iltihabı gibi durumları tanımlaması, Kırıklar adlı eserinde kafatası kırıkları ve tedavisi hakkında bilgiler vermesi, trepanasyon yöntemini anlatması, Yaralar adlı eserinde kafa yaralanmalarının belirtileri, tedavisi ve prognozunu değerlendirmesi, Sakatlıklar adlı eserinde omurilik yaralanmalarının nedenleri, belirtileri, tedavisi ve prognozunu değerlendirmesi, Beyin Hastalıkları adlı eserinde ise epilepsi, hidrosefali, sara, felç gibi hastalıkları tanımlaması ve tedavisi için önerilerde bulunması yer almaktadır ( 2, 3, 6).
Bugün kullanılan beyin cerrahisi ilkelerinin temelini teşkil eden bu eserler, Hipokrat’ın kraniyal anatomiyi detaylı olarak tanımlaması ve hastalıkları doğal nedenlere bağlaması ile birlikte, hekimlik mesleğinin etik ilkelerini belirlemesi gibi özellikleri ile de önemlidir.
Anahtar kelimeler: tıp tarihi, insanlar, sağlık sorunları, bitkiler, hayvanlar, mineraller, antik Mısır, Mezopotamya, Hindistan, Çin, medeniyetler, Antik Yunan, Hippokrates, Hippokrat Yemini, Galen, insan anatomisi, fizyolojisi, İslamiyet, Rönesans, hijyen, sterilizasyon , anestezi, antibiyotikler, cerrahi teknikler, tıp kitabı, göz hastalıkları, mumyalama, kimyasal madde
Hashtagler: #tıp_tarihi #insanlar #sağlık_sorunları #bitkiler #hayvanlar #mineraller #antik_Mısır #Mezopotamya #Hindistan #Çin #medeniyetler #Antik_Yunan #Hippokrates #Hippokratik_Yemin #Galen #insan_anatomisi #fizyolojisi #İslamiyet #Rönesans #hijyen #sterilizasyon #anestezi #antibiyotikler #cerrahi teknikler #tıp_kitabı #göz_hastalıkları #mumyalama #kimyasal_madde
Referanslar
Derleme
Son Güncelleme:: 28.03.2023