Cushing Hastalığı ve Hipofiz Adenomu

Dikkat: Sitemizde yayınlanan bazı bilgiler dış kaynaklardan alınmıştır. Bu kaynaklara doğrudan link verilmektedir. Pasaj sonundaki literatür bilgileri dışında başka sitelere çıkış yapma olasılığınız vardır. Tekrar geri dönmek için ilgili siteye gitmek istediğinizde yeni sekme açarak gitmeniz daha uygun olur. Doğrudan dış sitelere gittiğinizde geri dönmek isterseniz adres çubuğundan geri tuşu ile tekrar bu metne dönebilirsiniz.

Aynı şekilde başka sitelerde yayınlanmış görsellere de ulaşmak için kaynağına gidebilirsiniz. İlgili görseli kaynağında ziyaret edebilirsiniz. 

Sitemizde bize ait görüntüler herhangi bir telif hakkı talep edilmeksizin kopya edilebilir, kullanılabilir. Kaynağın bizim sitemiz olduğunu belirtmeniz yeterlidir.

Sitemiz bilgilendirme amaçlıdır. Sitemize herhangi bir reklam uygulaması alınmamaktadır. Sitemiz bilgi paylaşım amaçlı olup, tıp ile ilgilenen herkese açıktır. Üyelik zorunlu değildir. 

Hazırlanan içeriklerimiz tamamen amatör ruhla hazırlanmakta olup, aynı şekilde video kanalımız linki.

https://www.youtube.com/channel/UC3JBKVVaVfhI1z_rKMDUuZg/

Video kanalımız üzerinden bizi takip edebilir, abone olabilir, bize mesaj bırakabilirsiniz. Yorum bırakmanız halinde hatalarımızı düzeltmek için güncel olmamıza katkı sağlayabilirsiniz. 

Tüm takipçilerimize teşekkür ederiz.

Cushing Sendromu anlamak için Hiperkortisolizmi gereklidir. Kortizol vücutta yaygın bulunan ve farklı dokulardan üretilebilen bir hormondur.

Dr. Mustafa Akgun

Son Güncelleme: 02.12.2022

Anahtar Kelimeler: Hipofiz Adenomları, ACTH, ACTH Salgılayan Tümör, Cushing Hastalığı, Cushing, Hiperkolesterolemi, Hidrosefali, Hydrocephalus, Konjenital Hidrosefali, Congenital Hydrocephalus, KIBAS, KIBA, Glioblastom, Glioblastoma, Glioblastoma Multiforme, WHO Grade IV Glial Tumor, Beyin Tümörü, Tümör, İyi Huylu Beyin Tümörü, Menenjiom, Meningioma, Konveksite Menenjiomu, Beyin Zarı, Beyin Kabuğu, Korteks, Menenjiyom Ameliyatı, Beyin Tümörü, Beyin Tümörü Nasıl Anlaşılır, Beyin Tümörü Teşhisi, Beyin Tümörü Testi, Beyin Tümörü 4. Evre Yaşam Süresi, Beyin Tümörü Öldürür Mü, Beyin Tümörü Erken Belirtileri, Beyin Tümörü Belirtileri, Beyin Tümörü Yaşam Süresi, Serebellar Hemanjioblastom, Cerebellar Hemangioblastoma, Beyincik, Cerebellum, Tumor, Hemajioblastom, Beyincik Ameliyatı, Cerebellar Tumor Operation, Dr. Mustafa Akgün, Beyin Cerrahı, Beyin Tümörü Ameliyatı, Mikrocerrahi ile beyin tümörü ameliyatı, beyin tümörü neden olur, beyin tümörü çeşitleri, Dünya Sağlık Örgütü’nün sınıflamasına göre beyin tümörleri, Diffüz astrositik ve oligodendroglial tümörler, Ependimal tümörler, Koroid pleksus tümörleri, Nöronal ve nöroglial tümörler, Pineal bölge tümörleri, Embrional tümörler, Sinir kılıfı tümörleri, Meningiomlar, 8. Sinir tümörü, Von Hippel Lindau Hastalığı

Takip İçin: https://drmustafaakgun.com

Hastane: https://kh.iq/doctors/details/17 

WhatsApp: +90 532 599 46 15 

Facebook, İnstagram, Linkedin, TikTok, Kwai, Youtube

Vücudumuzda Kortizol denen bir hormon vardır. Bu hormon en fazla böbrek üstü bezinden adrenal bezler (adrenal Gland) salgılanır. Vücudumuzun strese girmesi, efor harcaması gibi bazı zorunlu faaliyetler sırasında bu hormonun salınımı artar. Sabahları da uyanırken yine artar. Doğal biyolojik tepkilerimize göre bu hormon artar veya azalır. Adrenal bezler böbreklerin üst  tepesinde oturan bir endokrin bezdir.  Bu bezler sağlı sollu 2 adettir. Kortizol, insan ve biyolojik organizmaların yaşamları için hayati öneme sahip bir hormondur.

Kortizolün İşlevleri Nelerdir?

Kan Basıncını Yükseltici Etkisi: Kortizol böbrek üstü bezinden normalde salınır. Fakat esas Hipofz bezinden salınan ACTH hormonu kanda yükselirse kortizol de kanda yükselir. ACTH is Hipotalamustan sanlına ACTH-RF tarafından hipofiz bezinin uyarılması ile salınır. Bu ne demektir. Stres halinde, vücudun strese karşı tepkisi hipotalamusun emriyle başlar. Hipoatalamus bir nedenle stres ile uyarılırsa ACTH-RF salınır. Doğal sonuç olarak kan basıncını tepkisel olarak yükselir. Bu durumda Cushing hastalarında uzun süreli kanda kortizol yüksek olunca bu hastalar da hipertansif hasatalar olarak karşımıza çıkarlar.

Bağışıklık Sistemi: Kortikosteroidlerin bağışıklık sistemi üzerinde regüle edici veya baskılayıcı etkileri uzun yıllardan beri bilinmektedir. Bu nedenle kortizol bağışıklık sistem üzerinde supresyon etkisi yapar. Basitçe bu hastalar alerjenlere karşı daha duyarsızdırlar.

Metabolizma: Kortizol stres durumunda kanda enerji sağlayıcı olarak şekerin yüksek olmasını temin ederek kanda doğal olarak sürekli bir şeker yüksekliği olur. Bu mekanizma sürekl insülin salınmasını indükler. Buna göre stres zamanında hiperglisemiler stres zamanında hızla oluşur, insülin tarafından hız regüle edilir. Ama kronik kortizol yüksekliği kanda sürekli şeker yüksekliğine yol açar, bu da sürekli insülin yüksekliği demektir. Glikoz metabolizması hızlı olduğundan kandaki yağların metabolize olacakları yerde dokularda birikmeleri söz konusı olur. Protein yıkımı de pek ihtiyaç duyulmadığından olmaz ve kronik hiperkolesterolizmde obezite görülür. Obezite hızla artan bir obezite şeklindedir.

Stres: Kortizol bir stres faktörüdür. Yukarıda da dediğimiz gbi vücudun stres altına girmesiyle yükselir ve vücudu aktif diri tutar. Stres sırasında kortizol vücudun strese tepki vermesine yardımcı olur. Kortizol vücudunuzun birçok farklı bölgesinde yer alır. Bütün gün ve özellikle stresli zamanlarda üretilir.

Cushing Sendromu Nasıl Olur?

Cushing sendromunu anlamak için Hiperkortisolizmi gereklidir. Kortizol vücutta yaygın bulunan ve farklı dokulardan üretilebilen bir hormondur. Ancak en büyük miktar böbrek üstü bezlerinden üretilir. Böbrek üstü bezlerinin uyarılması da doğrudan hipofiz bezinden salınan ACTH a bağlıdır.

1. Hipofiz Adenomları: Bu nedenle  Cushing sendromlu hastaların bazılarında hpofiz bezlerinde ACTH salınımı yapan bir adenom olabilir.
2. Dışarıdan Kortizol Alımı: Yine kanda uzun süre kortizol yüksekliğine neden olan durum kortizolün başka amaçlarla tedavi edici ajan olarak kullanılmasıdır. Özellikle artrit ve poliartrit gibi romatizmal durumlarda uzun süre dışarıdan kortizol kullanılması Cushiing hastalığına neden olur.
3. Böbrek Üstü Bezi Tümörü: Kortizolün vücutta en çok üretildiği yer olan böbrek üstü bezinde bir tümöral oluşumun olması da aynı klinik tabloya Cushing sendromuna neden olabilir.
4. Ektopik Kortizol Salgılayıcı Tümör: Vücudun başka bölgelerindeki ektopik kortizol salgılayan tümörlerde de Cushing sendromu olabilir.

Hipofiz azdenomları genellikle kanseröz lezyonlar değilerdir. İyi huyludurular. Kadınlarda daha sık görülürler. En sık 30 ila 40 yaşları arasında genellikle teşhis edilir. Ama daha genç yaşlarda da teşhis edilmesi şaşırtıcı olmamalıdır. Çocuklarda nadir olmakla birlikte, bazılarına 6 yaşında teşhis konulmuştur. Bilinen çevresel tetikleyici yoktur ve kalıtsal değildir.

Cushing sendromunun  insidansı 200.000’de 1’dir, ancak şimdi özel olarak araştırıldığında daha sık görüldüğü bildirilmektedir.

Hastalığı erken evrelerde Cushing sendromu olarak tanılamak ve semptomlarının  geniş kapsamlı olabilmesi nedeniyle tanının mutlaka düşünülmeyebilmesidir; erken evrelerde tespit edilmesi zor olabilir ve bu durum tanıda gecikmeye neden olabilir.

Spontan Cushing sendromunun en yaygın nedeni (yaklaşık %70), hipofiz bezinin (beynin tabanında, burun köprüsünün arkasında bulunan küçük bir bez) küçük, iyi huylu bir tümörüdür (büyümesi).

Cushing Sendromu belirtileri şunlardır:

1. Obezite: Obezite Cushing hastalığının en belirgin belirtisidir. Buda benzeri bir üst gövde görünümü vrdır.
2. Yüz Bulguları: Yuvarlak bir yüz yapısı, dolgun, kırmızı, tam yüz (ay yüzü denir)
3. Yavaş Büyüme: Çocuklar boya gitmezler, Uzun boy yerine kısa boy ve tombul beden olur.
4. Deri Bulguları: Deride sık görülen cilt değişiklikleri vardır. Bunlar: Akne, cilt enfeksiyonları.
5. Strialar: Hızlı kilo almaya bağlı olarak gerilen deri çatlamalar gösterir. Bu çatlamalar ilk zamanlar mor-pembe renkli olurlar. Karında, uylukta, üst kol ve göğüs derisinde stria adı verilen bu mor çatlaklar tipik olarak çok dikkat çekicidir. Nerdeyse Cushing için belirteçtir.
6. Ciltte Morarmalar: En yaygın olarak kollarda ve ellerde olmak üzere, kolay morarabilen ince cilt vardır.
7. Kas ve kemik değişiklikleri şunları içerir: Rutin aktivitelerle ortaya çıkan sırt ağrısı, Kemik ağrısı veya hassasiyet, Omuzlar arasında yağ toplanması (manda hörgücü), Kaburga ve omurga kırıklarına yol açan kemiklerin zayıflaması, Zayıf kaslar.
8. Kadınlarda şunlar olabilir: Yüz, boyun, göğüs, karın ve uyluklarda aşırı kıllanma (Hirsutizm), Düzensiz hale gelen adet döngüsü  ve adetsiz uzun dönemler.
9. Erkeklerde şunlar olabilir: Libido azalması (Seks arzusunun azalması) veya hiç olmaması (düşük libido). Sertleşme (Ereksiyon) sorunları.
10. Diğer belirtiler veya problemler şunları içerebilir: Depresyon, anksiyete veya davranış değişiklikleri gibi zihinsel değişiklikler, Tükenmişlik
11.  Sık enfeksiyonlar: Özellikle mantar, candida gibi enfeksiyonlar.
12.  Baş ağrısı: Kronik hipertansiyon, hiperglisemi, düşük efor, konforsuz yaşam baş ağrısı nedenleri olabilir, ayrıca psikolojik dengenin bozulması sürekli stresli hissetmesi de baş ağrısı ile kendini prezente edebilir.
13. Metabolik Değişiklikler:  Artan susuzluk ve idrara çıkma, Diyabet (kronik Hperglisemi)
14.  Kardiyovasküler Sistem: Yüksek kan basıncı

Cushing Hastalığı Olası Komplikasyonları Nelerdir?

Cushing hastalığından kaynaklanabilecek sistemik veya spesifik  sağlık sorunları şunları içerir:

1. Omurgadaki kompresyon kırıkları: Kronik hiperkortisolism nedneiyle osteopeni ve kemik demineralizasyonuna bağlı olarak vertebra kırıkları sık görlür.

2. Diyabet: Kortizol tek başına uzun vadede hiperglisemiye neden olur. Diyabetin komplikasyonları da bu tabloya eklenir.

3. Yüksek kan basıncı: Yüksek kortizol hipertansiyon etkenidir. Yukarıda mekanizmasını açıkladığımız şekilde hastalar hipertansiftirler.

4. Enfeksiyonlar: Kortizolün Kronik immunosupresif etkisiyle vücut dirençleri düşük olan bu hastaların Spesifik bakteriyel ve fungal enfeksiyonlara yakalanması daha kolaydır.

5. Böbrek taşı: Kronik kortizol yüksekliği kemiklerde demineralizasyona yol açarak renal kalsifikasyonlardan sorumlu olabilir.

6. Ruh hali veya diğer psikiyatrik sorunlar: Sürekli kortizol etkisinde olan bireyler stres altında olup, anksiyete bozuklukları ve depresyon yaşarlar

Cushing Hastalığı Tanı

Cushing Sendromu tanımak için klinik belirtilerden şüphelenilir ve ardından laboratuar testleri, radyolojik incelemeler ile tanı konur.

1. Laboratuvar Testleri: Kan Şekeri, Kanda Basal Kortizol, ACTH değerlernin yüksek çıkması temel olarak Cushingi işaret eder.
2. Radyolojik İncelemeler:
3. Sella Spot Grafisi: Sella Tusika nın röntgen incelemelerinde Sella geniş ve erode görülebilir.
   • Sella veya Beyin CT: Aksiyal, Coronal, Sagital CT kesitlerinde sella içindeki ve dışına taşmış adenomlar görülebilir. 8 mm üzerindeki adenomlar kontrastlı çekimlerde daha net görülebilirler. Bakınız örnek resimler.
   • Sella veya Beyin MRI: Aksiyal, Coronal, Sagital MRI incelemelerinde ve kontrastlı incelemelerde 4 mm ye kadar olan hipofiz adenomları rahatlıkla görülebilir.

Kaynaklar

1. Cushing Syndrome – Cause, Signs, Symptoms, Diet, Diagnosis, Treatment (healthjade.com)
2. Cushing sendromu – Hastalık Hakkında – Genetik ve Nadir Hastalıklar Bilgi Merkezi (nih.gov)
3. Cushing syndrome: ACTH-secreting pituitary adenomas – Mayo Clinic
4. Cushing’s Disease | Pacific Pituitary Disorders Center (pacificneuroscienceinstitute.org)