Hidrosefali - Op. Dr. Mustafa Akgün

Dikkat: Sitemizde yayınlanan bazı bilgiler dış kaynaklardan alınmıştır. Bu kaynaklara doğrudan link verilmektedir. Pasaj sonundaki literatür bilgileri dışında başka sitelere çıkış yapma olasılığınız vardır. Tekrar geri dönmek için ilgili siteye gitmek istediğinizde yeni sekme açarak gitmeniz daha uygun olur. Doğrudan dış sitelere gittiğinizde geri dönmek isterseniz adres çubuğundan geri tuşu ile tekrar bu metne dönebilirsiniz.

Aynı şekilde başka sitelerde yayınlanmış görsellere de ulaşmak için kaynağına gidebilirsiniz. İlgili görseli kaynağında ziyaret edebilirsiniz.

Sitemizde bize ait görüntüler herhangi bir telif hakkı talep edilmeksizin kopya edilebilir, kullanılabilir. Kaynağın bizim sitemiz olduğunu belirtmeniz yeterlidir.

Sitemiz bilgilendirme amaçlıdır. Sitemize herhangi bir reklam uygulaması alınmamaktadır. Sitemiz bilgi paylaşım amaçlı olup, tıp ile ilgilenen herkese açıktır. Üyelik zorunlu değildir.

Hazırlanan içeriklerimiz tamamen amatör ruhla hazırlanmakta olup, aynı şekilde video kanalımız linki.

https://www.youtube.com/channel/UC3JBKVVaVfhI1z_rKMDUuZg/

Video kanalımız üzerinden bizi takip edebilir, abone olabilir, bize mesaj bırakabilirsiniz. Yorum bırakmanız halinde hatalarımızı düzeltmek için güncel olmamıza katkı sağlayabilirsiniz.

Tüm takipçilerimize teşekkür ederiz.

Beyin Omurilik Sıvısı (BOS) akış yollarının tıkanması ile BOS’nın normal akışı engellenir. Bu engellenme, Hidrosefali hastalığının oluşmasına neden olur.

Dr. Mustafa Akgun

Son Güncelleme: 02.12.2022

Anahtar Kelimeler: Beyin Omurilik Sıvısı Nedir, BOS, Nerede Bulunur, Nerede Üretilir, Koroid Pleksus, Hidrosefali, Hidrosefali Nedir, Neden Olur, Belirtileri Nelerdir, Kafa İçi Basınç Artışı Nedir, KIBA, KIBAS, KİBA’nın Belirtileri Nelerdir, Nasıl Teşhis Edilir, Konjenital Hidrosefali Nedir, Kommunike Hidrosefali Nedir, Obstruktif Hidrosefali Nedir, Obstruktif Hidrosefaliye Neden Olan Tümörler, Posterior Fossa Tümörü, Serebellar Hemanjioblastoma, Epandimoma, Medulloblastoma, Foramen Magnum Menenjiyomu,Akustik Nöroma, Şvannom, Beyin Sapı Gliomu, Pineal Gland Tümörü, Glioblastoma Multiforme, Dev Hücreli Astrositoma, İntraventriküler Pilositik Astrositoma, Menenjiom, Olfaktor Oluk Menenjiyomu, Hipofiz Adenomu, Kraniofarengioma, Koroid Pleksus Tümörleri, Aquaductus Sylvii Tıkanması, Koloid Kist, Subaraknoid Kanama ve Hidrosefali, SAK, Menenjit, Tüberküloz, Fungal Menenjit, Kafa Travması, Hidrosefali Tedavisi Nasıl Yapılır, Şant Nedir, Ventrikül, Ventrikloperitoneal Şant Ameliyatı Nasıl Olur, Ventrikülostomi, 3. Ventrikülostomi, Endoskopik Ventrikülostomi,

Takip İçin: https://drmustafaakgun.com

Hastane: https://kh.iq/doctors/details/17

WhatsApp: +90 532 599 46 15

Facebook, İnstagram, Linkedin, TikTok, Kwai, Youtube

Hidrosefali (Beyinde Su Toplanması)

Beyin Omurilik Sıvısı Nedir (BOS),

BOS beynimiz tarafından üretilen en temiz sudur. Beynimiz su içinde yüzen bir dokudur. Yağlı bir yapı olan beyin ve sinir dokuları BOS içinde yüzerler. BOS beyini sanki su üstünde bir kayıkmış gibi taşır.

Beyin Omurilik Sıvısı Nerede Bulunur beyin içindeki ventrikül dediğimiz karıncıklar (boşluklar) da üretilir. Beynimizde 4 adet ventrikül bulunur. Bu ventriküller içinde Koroid Pleksus bulunur. Bu Koroid Pleksusun görevi düzenli olarak BOS üretmektir. Beyin Omurilik Sıvısı ventiriküller içindeki Koroid Pleksus denen karnıbahar görünümlü bezlerden üretilir. Koroid Pleksüs 1., 2. 3. ve 4. ventriküllerde bulunur.

İnsan beyni doğumda 1200 gram kadar ağırlıkta olup, bunun 100-120 cc sıvı içeriklidir. Beyin içinde bulunan havuzlar (Karıncık=Ventriküller) koroid pleksus denen salgı bezi sayesinde Beyin Omurilik Sıvısı (BOS) üretimi olur. BOS üretimi sürekli olan bir hadisedir. Bebek beyninde günde 400-500 cc BOS üretilmesine karşın yetişkinde bu miktar 750-850 cc ye çıkar.

BOS üretimi lateral ventriküllerdei 3. Ventikül ve 4. Ventriküllerde olur. BOS üretimi Koroid Pleksus denen (Choroid Plexus) bez sürekli olarak BOS üretir. Elbette üretilen BOS lateral ventriküllerden 3. Ventriküle oradan 4. Ventriküle oradan da subaraknoid mesafeye akarak beyin yüzeyinden de beyini terk eder.

Bu normal akış yollarının tıkanması BOS nın içeride kalmasına neden olur. Kana karışması engellenmiş olur. Bu engellenme sonucu klinik olarak tanımladığımız Hidrosefali hastalığının oluşmasına neden olur.

Hidrosefali, hidro=su ve sefali=baş kelimelerinin birleşiminden oluşan bir tanımlamadır.

**Fig 2:** Beyin MRI. Lateral ventriküllerin Temporal Hornları genişlemiş. 3. Ventrikülde genişleme var. Dr. Mustafa Akgun’ün arşivinden.

Bu sıvı beyni ve omuriliği sarar ve devamlı bir dolaşımı vardır. Üç temel görevi vardır:

1. Beyin ve omuriliğe gelen darbelerin zararlı etkisini azaltmak

2. Beynin beslenmesine ve atıkların taşınmasına yardımcı olmak

3. Beyin ve omurilik arasında dolaşarak beyindeki basınç değişikliklerini düzenlemek.

Bu BOS akış yollarını tıkayan bazı oluşumlar söz konusu olabilir. Her yaşta görülebilir, ancak sıklıkla çocuklarda ve yaşlılarda (60 yaşın üzerinde) olur. Bu oluşumlar:

Menenjit: Menenjit Beyin ve omurilik zarlarının tümünün bakteriyel, fungal veya parazitik enfeksiyonlarına denir.
Kanser Hücreleri: Kanser hücrelerinin BOS içinde yayılması ile de Karsinomatöz Menenjit denir.
Konjenital Nedenler: Yaklaşık 500 çocuktan birinde görülmektedir. Bu hastaların çoğunda tanı doğumda, doğum öncesinde veya erken bebeklikte konulmaktadır. Özellikle intrauterin dönemde başlayan omurilik ve omurgayı ilgilendiren gelişimsel geriliklerde omurgada ve omurilikte oluşan Spinal Dysraphism, Diastomatomiyeli, Spinal Meningosel, Spinal Meningomiyelosel, Spinal Miyeloşizis, Arnold Chiari Malformasyonu, Tethered Cord, Lipomeningosel gibi durumlarda hidrosefali görülmesi olasılığı çok yüksektir. Bebek ya hidrosefali ile doğar (Konjenital) yada doğumu takiben geçen ilk 3-4 aylık süreçte gelişir. Yukarıda dediğimiz gibi hidrosefali doğuştan itibaren mevcut ise ve doğumla beraber konjenital anomaliler varsa buna (Congenital Hydrocephalus) diyoruz. Nadir olmakla birlikte genetik (kalıtsal) bozukluklara veya gelişimsel bozukluklara bağlı olabilir.
Edinsel Nedenler: Kafa travmaları, Subaraknoid Kanamalar, İntraventriküler Kanamalar gibi hadiselerde BOS içine proteinden zengin kan elemanları karışır. Bu protein yüksekliği BOS dolaşımını engeller. Hatta pıhtılar doğrudan Aquaductus Sylvius’u doğrudan tıkayarak BOS dolaşımını engeller. Buna biz Obstruktif Hidrosefali diyoruz. Çocuk doğuşta normaldir. Ama 4-5 yaşından sonra 16 yaşına kadar olan dönemde hidrosefali geliştiği görülür. Bu dönemde yine yukarıda saydığımız gibi enfeksiyonlar sorumlu olabilir. Enfeksiyon varlığında enfeksiyonun aktif döneminde hidrosefali görülebileceğ gibi, enfeksiyon iyileştikten sonra meningslerdeki trabekülasyonların kalınlaşması ile BOS geçişi azalmasına bağlı olarak postemenenjitik hidrosefali görülme olasılığı vardır. Bu durumları Tuberküloz Menenjitte daha sık görümekteyiz.
Beyin Tümörlerine Bağlı: Koroid Pleksus Papillomu veya Karsinomu denen tümörler doğrudan kendileri aşırı BOS üreterek Hidrosefaliye neden olurlar. Over CSF Production.
Diğer Beyin Tümörlerine Bağlı: Medulloblastoma, Ependimoma, Serebellar Hemanjiyoblastoma, Dev Hücreli Astrositoma, GBM, Menenjiyoma gibi tümörler, Dermoid, Epidermoid, Pineal Bölge Tümörleri, Foramen Magnum Menenjiyomaları, Kraniyofarenjiyomalar, Beyin Sapı Gliomaları, Akustik Nörinomalar, Hipofiz Adenomaları, Kolloid Kist ve daha bir çok beyin tümörü BOS akım yollarını tıkayarak Obstruktif Hidrosefaliye neden olurlar.

**Fig 3:** Beyin MRI T2 Aksiyal Kesitler. 3. Ventrikül ve lateral ventriküllerde genişleme. Dr. Mustafa Akgün’ün arşivinden.

**Fig 4:** Beyin MRI T2 Aksiyal Kesitler. 3. Ventrikül ve lateral ventriküllerde genişleme. Dr. Mustafa Akgün’ün arşivinden.

Hidrosefalide Ne Tür Bulgular Görmekteyiz?

Hidrosefali bulguları kişiden kişiye değişir. Sık rastlanan bulgular yaş gruplarına göre aşağıda belirtilmiştir.

Yenidoğanda (0-2 ay); Başın normalden fazla ve hızlı büyümesi, kafa derisinin incelmesi, kafadaki damarların belirginleşmesi, kusma, huzursuzluk, gözlerin aşağıya kayması, nöbetler veya iletişim kurulamaması.
Çocuklarda (2 ay ve üstü); Başın anormal büyümesi, baş ağrısı, bulantı, kusma, ateş, çift görme, huzursuzluk, yürüme veya konuşmada gerileme, iletişim bozukluğu, duyu-motor fonksiyonlarda kayıp, nöbetler. Daha büyük çocuklarda uyanık kalmada veya uyanmada zorluk görülebilir.
Orta yaşlı erişkinlerde; Baş ağrısı, uyanmada veya uyanık kalmada zorluk, denge bozukluğu, idrar kaçırma, kişilik bozukluğu, demans (bunama), görmede bozukluk.
Yaşlılarda; İletişim kurmada bozukluk, yürümede dengesizlik, hatırlamada zorluk, baş ağrısı, idrar kaçırma.
Hastanede Yatarken: Her yaş grubunda hastanede tedavi altında iken hastanın bilincinde bozulma, koma durumuna gitme, epilepsi nöbeti geçirmesi hallerinde akut gelişen hidrosefal görülmesi mümkündür. Örneğin Menenjit hastasında nörolojik kötüleşme, tümör hastasında, SAH hastasında nörolojik evrelerinde gerileme olması hallerinde de dikkatli olmak gereklidir.

VP Şant Nedir?

VP Şant açı adıyla Ventriküloperitoneal Şant, yani beyin ventrikülünden karındaki periton boşluğuna uzanan bir bağlantı. Bu bağlantıyı biz silikondan yapılmış Şant dediğimiz bir tıbbi cihaz ile yapıyoruz. Şant yapısı nedeniyle vücut tarafından ret edilmeyen bir özelliktedir. Dünyada Şant üretimi yapan bir çok firma vardır. Bu firmaların ürettikleri şantlar farklı özelliklerde olmakla beraber temel prensip beyindeki basınç artışına neden olan fazla BOS miktarını batına atamak ve KIBA nı azaltmaktır. Şant tipleri konusuna daha sonra değineceğiz.

Endoskotpik 3. Ventikülostomi Nedir?

3. Ventrikülün Subaraknoid mesafe ile bağlantısını oluşturmak için endoskop dediğimiz bir cihaz ile bu işlemi yapmaktayız. Özellikle Obstruktif Hidrosefali olmayan vakalarda tercih edilen bir yöntemdir. 3. ventrikülden BOS doğrudan Subaraknoid mesafeye yani kafa tabanına ulaşmasına yardım eden bir hat açma işlemidir.

3. Ventrikülostomi konusunda daha sonra tekrar detaylı bilgi vereceğiz.