Akut serebral subaraknoid kanama (SAK) semptomları, beyindeki kanamanın ciddiyetine ve yerine bağlı olarak değişebilmektedir. Ancak tipik olarak aniden gelişir ve şunları içermektedir:
- Ani, şiddetli baş ağrısı: Bu genellikle kişinin hayatındaki en kötü baş ağrısı olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca buna ense sertliği veya ışığa duyarlılık eşlik edebilmektedir.
- Bilinç kaybı: SAK’lı bazı kişiler bilincini kaybedebilirken, diğerleri bilinçli kalabilmektedir. Ancak kafası karışmış veya yönünü şaşırmış hissedebilirler.
- Mide bulantısı ve kusma: Bu semptomlar beyindeki artan basınç nedeniyle ortaya çıkabilmektedir.
- Nöbetler: Bazı durumlarda, SAH nöbetleri veya kasılmaları tetikleyebilmektedir.
- Görme değişiklikleri: SAH, bulanık görme veya çift görme gibi görme bozukluklarına neden olabilmektedir.
- Duyusal eksiklikler: Bazı insanlar yüz, kol veya bacaklarda uyuşma veya karıncalanma yaşayabilmektedir.
- Konuşma güçlükleri: SAH, geveleyerek konuşmaya veya doğru kelimeleri bulmada zorluğa neden olabilmektedir.
Bu semptomların diğer tıbbi durumların da göstergesi olabileceği unutmamalıdır. Bu nedenle bunlardan herhangi birini yaşarsanız derhal tıbbi yardım almanız çok önemlidir. Hızlı tanı ve tedavi, SAH’tan başarılı bir şekilde iyileşme şansını artırabilmektedir.
Tipik Nörolojik belirtiler nelerdir?
Subaraknoid kanama (SAH) için nörolojik muayenelerinde, beyin ve sinir sisteminde hasar veya işlev bozukluklarına bakılır. Gözlenebilecek bazı tipik nörolojik belirtiler şunlardır:
- Anormal göz hareketleri: Nistagmus (istemsiz göz hareketleri), pitoz (sarkık göz kapakları) veya şaşılığı (şaşılık) içerebilmektedir.
- Değişen zihinsel durum: Bu, kafa karışıklığı, yönelim bozukluğu veya azalmış bilinç düzeyini içerebilmektedir.
- Motor açıkları: Bu, zayıflık, felç veya koordinasyon hareketlerinde zorluk içerebilmektedir.
- Duyusal eksiklikler: Bu, vücudun bazı kısımlarında uyuşma, karıncalanma veya duyu kaybını içerebilmektedir.
- Refleks anormallikleri: Bu, hiperrefleksi (abartılı refleks yanıtları) veya hiporefleksi (azalmış refleks yanıtları) içerebilmektedir.
- Konuşma anormallikleri: Bu, geveleyerek konuşma, doğru kelimeleri bulmada zorluk veya konuşamamayı içerebilmektedir.
- Yürüyüş anormallikleri: Bu, yürüme veya dengeyi koruma güçlüğünü içerebilmektedir.
- Sertlik: Sertlik, özellikle boyundaki sertlik olmak üzere subaraknoid kanamanın bir belirtisi olabilmektedir. Bunun nedeni, kanamanın meydana geldiği subaraknoid boşluğun beyin ile beyin zarları arasında yer almasıdır. Bu bölgede kanama olduğunda meninkslerin tahriş olmasına ve iltihaplanmasına neden olarak boyun tutulmasına yol açabilmektedir.
Boyunda sertlik ayrıca menenjit veya servikal omurga yaralanması gibi diğer tıbbi durumların bir belirtisi olabilmektedir. Bu nedenle, şiddetli bir baş ağrısı gibi diğer SAK semptomlarıyla birlikte yaşanırsa tıbbi yardım alınmalıdır. Uzman, sertliğin altında yatan nedeni belirlemek ve uygun tedavi için kapsamlı bir değerlendirme yapar.
Muayene sırasında görülen nörolojik bulguların beyindeki kanamanın yeri ve şiddetine göre değişebileceğini unutmamak önemlidir. BT taraması veya MRI gibi görüntüleme çalışmaları ile birlikte kapsamlı bir nörolojik muayene yapılmalıdır. Bu tetkikler, SAH’ın altında yatan nedeni belirlemesine ve uygun bir tedavi planı geliştirmesine yardımcı olabilmektedir.
Akut Serebral Subaraknoid Kanama Teşhisi?
Subaraknoid kanamanın (SAH) tanısı tipik olarak tıbbi öykü, fizik muayene ve aşağıdakiler gibi teşhis testlerinin bir kombinasyonunu içerir:
- Tıbbi geçmiş: Doktor belirtilerinizi, tıbbi geçmişinizi ve kanamayı tetiklemiş olabilecek son olayları veya faaliyetleri soracaktır.
- Fizik muayene: Uzman, beyin ve sinir sisteminde kanama belirtileri için nörolojik ve fizik muayene yapacaktır.
- Görüntüleme testleri: Bilgisayarlı tomografi (BT) veya MR görüntüleme (MRI), kanamanın yerini ve boyutunu belirler. Altta yatan herhangi bir anevrizmayı veya diğer anormallikleri belirlemek için kan damarlarına X-ışını üzerinde görünür hale getirmek için bir boya enjekte etmeyi içeren bir anjiyogram da yapılabilmektedir.
- Lomber ponksiyon: Beyni ve omuriliği çevreleyen beyin omurilik sıvısında (BOS) kan olup olmadığını kontrol etmek için omurilik musluğu olarak da bilinen bir lomber ponksiyon yapılabilmektedir.
Erken tanı ve tedavilerde iyileşme artırabileceğinden, herhangi bir SAK semptomu yaşandığında acil tıbbi yardım alınmalıdır.
Beyin Anevrizmaları Nerelerde Yerleşir?
Serebral anevrizmalar beynin çeşitli bölgelerinde yerleşebilmektedir. Ancak en sık Willis poligonu olarak bilinen beynin tabanındaki arterlerde görülürler. Bu, beyne kan sağlayan ve boyundaki karotid arterleri beyindeki arterlere bağlayan bir arter halkasıdır. Anevrizmalar, beynin belirli bölgelerine kan sağlayanlar da dahil olmak üzere beyindeki diğer arterlerde de meydana gelebilmektedir.
Anevrizmanın yeri, bir kişinin yaşadığı semptomları ve mevcut tedavi seçeneklerini etkileyebilmektedir. Örneğin, beynin ön kısmını besleyen orta serebral arterdeki bir anevrizma vücudun bir tarafında zayıflığa veya felce neden olurken, iç karotid arteri beyine bağlayan arka komünikan arterdeki bir anevrizma vücudun bir tarafında zayıflığa veya felce neden olabilmektedir. Posterior serebral arter, görme bozukluklarına veya göz ağrısına neden olabilmektedir.
CT taraması veya MRI gibi görüntüleme çalışmaları, uygun bir tedavi planı geliştirmek için önemli olan bir serebral anevrizmanın yerini belirlemeye yardımcı olabilmektedir.
Akut Serebral Subaraknoid Kanama, ne tür tedavi seçenekleri vardır?
Subaraknoid kanamanın (SAK) tedavisi, kanamanın altında yatan nedene ve semptomların şiddetine bağlıdır. SAH için ana tedavi seçenekleri şunları içerir:
- Anevrizmanın cerrahi olarak kliplenmesi: Bu, yırtılmasını ve daha fazla kanamaya neden olmasını önlemek için anevrizmanın tabanına küçük bir metal klips yerleştirmeyi içeren cerrahi bir prosedürdür. Özellikle 7 mm’den büyük veya beynin belirli bölgelerinde bulunan anevrizmalar için altın standart tedavi olarak kabul edilmektedir.
- Anevrizmanın endovasküler Coillenmesi: Bu, kasıktaki bir arterden beyne kadar anevrizma bölgesine bir kateter geçirilmesini içeren minimal invaziv bir prosedürdür. Daha sonra, doldurmak ve kanın girmesini önlemek için kateterden ve anevrizmaya küçük bir bobin sokulur. Bu teknik, cerrahi kliplemeye göre daha az invazivdir. Özellikle küçük anevrizmaları olan veya ameliyat için iyi aday olmayan bazı hastalar için daha iyi bir seçenek olabilmektedir.
- Destekleyici bakım: Kanamanın altında yatan nedeni tedavi etmenin yanı sıra, semptomları yönetmek ve komplikasyonları önlemek için destekleyici bakım da gerekli olabilmektedir. Bu, kan basıncını kontrol eden ilaçları, ağrı kesiciyi ve beyinde artan basınç belirtilerinin izlenmesini içermektedir.
Erken tedavi başarılı bir iyileşme şansını artırabileceğinden, SAK semptomları yaşarsanız derhal tıbbi yardım almanız önemlidir. Tedavi planı, kanamanın ciddiyetine ve yerine ve ayrıca hastanın genel sağlığına bağlı olacaktır.
Akut Serebral Subaraknoid Kanama komplikasyonları?
Subaraknoid kanama (SAK), hem tedavi sırasında hem de sonrasında bir takım komplikasyonlara yol açabilen ciddi bir tıbbi durumdur. SAH’ın olası komplikasyonlarından bazıları şunlardır:
- Yeniden kanama: Bu, anevrizmanın tekrar yırtılması ve beyinde daha fazla kanamaya neden olmasıdır.
- Vazospazm: Bu, beyindeki kan damarlarının SAK’ı takip eden günlerde veya haftalarda meydana gelebilecek daralmasıdır. Vazospazm beyne giden kan akışını azaltır ve ek hasara neden olur.
- Hidrosefali: Bu, SAH’ın bir sonucu olarak beyinde beyin omurilik sıvısının birikmesidir. Hidrosefali beyinde artan basınca neden olabilir ve daha fazla komplikasyona yol açar.
- Nöbetler: SAK, özellikle ilk kanamayı takip eden günlerde veya haftalarda nöbet riskini artırır.
- Bilişsel bozukluk: SAH beyinde hasara neden olur. Hafıza kaybı, konsantrasyon güçlüğü ve diğer nörolojik bozukluklar gibi bilişsel bozukluklara yol açar.
- Enfeksiyonlar: SAK’lı hastaların, özellikle ameliyat gerektiriyorsa veya başka tıbbi durumları varsa, enfeksiyon geliştirme riski yüksektir.
Komplikasyon riski, kanamanın ciddiyetine ve yerine ve ayrıca hastanın genel sağlığına bağlıdır. Komplikasyon riskini en aza indirmek, iyileşme şansını artırmak için uygun tedavi ve gözlem önemlidir.
Yeniden Kanama Komplikasyonları?
Tekrar kanama, subaraknoid kanamalı (SAK) hastalarda daha önce rüptüre olan bir anevrizma tekrar kanadığında ortaya çıkabilen ciddi bir komplikasyondur. Bu, beyinde ek hasara yol açar ve komplikasyon riskini artırır. SAK’da yeniden kanamanın potansiyel komplikasyonlarından bazıları şunlardır:
- Nörolojik kusurlar: Yeniden kanama beyinde ek hasara neden olur. Bu da zayıflık, uyuşma, konuşma güçlüğü, duyusal veya motor bozukluklar gibi nörolojik kusurlara yol açar.
- Artan vazospazm riski: Yeniden kanama, beyindeki kan damarlarının daralması olan ve kan akışının azalmasına ve beyinde daha fazla hasara yol açabilen vazospazm riskini artırır.
- Gecikmiş serebral iskemi (DCI): DCI, SAK’ı takip eden günlerde veya haftalarda ortaya çıkabilmektedir. Beyne giden kan akışında azalma ile karakterize bir komplikasyondur. Yeniden kanama, ek hasara neden olabilen ve uzun süreli sakatlık riskini artırabilen DCI riskini artırır.
- Hidrosefali: Yeniden kanama, beyinde artan basınca neden olabilen ve daha fazla komplikasyona yol açabilen beyin omurilik sıvısının birikmesi olan hidrosefali riskini artırır.
- Nöbetler: Yeniden kanama, özellikle ilk kanamayı takip eden günlerde veya haftalarda nöbet riskini artırır.
Komplikasyon riski, yeniden kanamanın ciddiyetine ve yerine ve ayrıca hastanın genel sağlığına bağlıdır. Erken tedavi sonuçları iyileştirebileceğinden ve komplikasyon riskini azaltabileceğinden, yeniden kanama semptomları gelişirse derhal tıbbi yardım almak önemlidir.